- Rodzaj problemu Przeszkoda zrywająca
- Czym wyróżnia się klient? Klient indywidualny
- Kategoria problemu Prawo małżeńskie
- Rekomendowane rozwiązanie Adwokat kościelny
Ogólnie o problemie
Osoby, które decydują się na zawarcie związku małżeńskiego, muszą odznaczać się dojrzałością fizyczną i psychiczną, innymi słowy – być zdolne do wypełnienia wszystkich obowiązków wynikających z powstania węzła małżeńskiego. Ze względu na fakt, że dojrzałość psychiczna jest po części kwestią uwarunkowaną kulturowo – co znaczy, że w różnych miejscach na świecie osoby traktowane mogą być za dojrzałe po osiągnięciu konkretnego wieku, prawo kanoniczne określić musiało bezwzględną dolną granicę upoważniającą dane osoby do zawarcia związku małżeńskiego.
Wynosi ona 16 lat w przypadku mężczyzn i 14 lat u kobiet (przy czym właściwa krajowa Konferencja Episkopatu ma prawo ustalić wyższy wiek do godziwego zawarcia małżeństwa). Gdy przynajmniej jedno z partnerów do momentu ceremonii ślubnej nie osiągnęło wskazanego przez Kodeks prawa kanonicznego wieku, możemy mówić o istotnej przeszkodzie, której zaistnienie stanowi przesłankę do wszczęcia procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa. Dyspensa od przeszkody wieku, chociaż dopuszczalna przez KPK, w praktyce udzielana jest niezwykle rzadko.
Przykład - stan faktyczny
Tomek był studentem. Ania – jak zapewniała – licealistką. Poznali się na koncercie i zapałali do siebie typową dla młodych miłością, która uskrzydla i nie uznaje żadnych barier. Po kilku miesiącach postanowili się więc pobrać.
Chociaż wszystko wskazywało na to, że Ania jest uczennicą dobrego liceum, wkrótce po ślubie Tomek przekonał się, że jego żona… chodzi do podstawówki! Przyparta do muru Ania przyznała, że nie ma lat 16, lecz 13, i udało się jej zmylić wszystkich dzięki fałszywym dokumentom. Tomek wiedział, że ten związek musi się zakończyć. Ona była jeszcze dzieckiem! Po doprowadzeniu do rozwodu cywilnego mężczyzna udał się więc do kancelarii kanonicznej. Pragnął, by zawarte z małoletnią małżeństwo kościelne zostało uznane za nieważne.
Opis rozwiązania problemu
Na wstępie zapewnić należy klienta, że przypadki takie jak ten, który opisał, choć wydają się nieprawdopodobne – zostały przewidziane przez kościelną władzę prawodawczą. Zgodnie przepisami prawa kanonicznego małżeństwo Tomka i Ani mogło zostać uznane za nieważne z tytułu wystąpienia przeszkody wieku (Ania miała w momencie zawarcia ślubu mniej niż 14 lat). Zauważyć też można ponadto, że mogła wystąpić jeszcze jedna przesłanka do wszczęcia procesu – brak dotyczący zgody małżeńskiej związany z niedojrzałością emocjonalną współmałżonki klienta, która z racji swego wieku nie była w stanie sprostać obowiązkom małżeńskim.
Adwokat kościelny winien dołożyć wszelkich starań, aby wspomóc klienta w przygotowaniu skierowanej do Sądu Biskupiego skargi powodowej o wszczęcie procesu małżeńskiego, co wiąże się nie tylko z odpowiednim sformułowaniem przyczyny zaskarżenia małżeństwa, lecz również z wybraniem odpowiednich świadków i zgromadzeniem niezbędnych dokumentów i reprezentacją. Dzięki temu Sąd Biskupi będzie miał możliwość – po rozpatrzeniu sprawy – uznać zawarte przez klienta małżeństwa za nieważne.
