Spis treści:
- Czym jest pornografia?
- Pornografia dziecięca – informacje podstawowe
- Pornografia dziecięca w świetle prawa kanonicznego
- Formy przestępstwa pornografii dziecięcej
- Zamiar specjalny – warunek zaistnienia przestępstwa
- Pornografia dziecięca a Kodeks karny
Przestępstwo, któremu poświęcamy ten wpis, to drugie – obok molestowania nieletnich – z najcięższych osądzanych przez Kongregację Nauki Wiary przewinień wymierzonych w normy obyczajowe. Kapłanowi, który się jego dopuścił, grozi kara pozbawienia urzędu, a także ekskomunika. Mowa o przestępstwie pornografii dziecięcej – informacje zawarte w artykule pozwolą poznać istotę tego przewinienia, a także zrozumieć, kiedy duchowny może zostać uznany za winnego jego popełnienia.
Czym jest pornografia?
Najpopularniejsze z dostępnych w Internecie definicji pornografii informują czytelnika, że polega ona na przedstawieniu osób lub przedmiotów w sposób jednoznacznie seksualny, który ma wywołać u odbiorcy stan podniecenia. Materiały pornograficzne, do których zaliczyć możemy przede wszystkim fotografie i filmy, ale też rysunki i obrazy, ukazują zazwyczaj osoby w trakcie zbliżenia erotycznego lub ich narządy płciowe.
Własną definicję pornografii proponuje także Katechizm Kościoła Katolickiego. Czytamy w nim, że pornografią nazywamy sposób ukazywania stosunków płciowych, który odbiera partnerom seksualnym ich prywatność i stanowi obelgę wymierzoną w sakrament małżeństwa. Działania aktorów, których stosunek seksualny przedstawiany jest ku zadowoleniu osób trzecich, a także odbiorców gorszących treści oraz osób czerpiących zyski z rozprowadzania tego typów materiałów, Kościół określa mianem winy ciężkiej. Szczególnie ostre stanowisko zajmuje Kościół w sprawie dziecięcej pornografii – porno z dziećmi.
Pornografia dziecięca – informacje podstawowe
Opisując zagadnienie, jakim jest pornografia dziecięca Wiki wychodzi od pojęcia pornografii jako pojęcia podstawowego. Na Wikipedii czytamy zatem, że pornografia dziecięca – porno dziecięce to treści, które mają za zadanie wywołać podniecenia u odbiorcy, ukazując w tym celu wykorzystywanie seksualne osoby małoletniej (czy też osób) lub jej (ich) genitalia. Zważywszy na fakt, że osoby małoletnie nie mogą w świetle prawa polskiego dobrowolnie uczestniczyć w tworzeniu treści pornograficznych, podczas ich powstawania dochodzi do przestępstwa. Zatem w temacie, jakim jest pornografia dziecięca – Wiki podaje, że w przypadku produkcji każdego materiału tego typu ma miejsce wykorzystywanie osoby małoletniej.
Pornografia dziecięca w świetle prawa kanonicznego
Zgodnie z zapisami zawartymi w Normach de delictis reservatis dziecięca pornografia to specyficzny rodzaj pornografii, który przedstawia stosunki seksualne, czy też innego rodzaju zachowania mające doprowadzić do podniecenia seksualnego odbiorcy, w których uczestniczą osoby małoletnie, czyli te poniżej 14 roku życia. Katechizm Kościoła Katolickiego precyzuje, jaką formę może przybrać pornografia dziecięca – informacje w nim zawarte świadczą o tym, że chodzi o różnego rodzaju obrazy, czyli filmy wideo lub zdjęcia.
Aby materiał filmowy, czy też zdjęcie, zaklasyfikowany został jako pornografia dziecięca – wideo to musi być autentyczne, co znaczy – ukazywać sytuację, która miała miejsce w przeszłości. W kwestii dziecięcej pornografii KK uznaje, że nie możemy w ten sposób nazywać materiałów, które są np. efektem pracy w programach graficznych, czy też zostały stworzone przy użyciu jednej z technik animacji, czyli bez udziału małoletnich.
Ze względu na możliwe problemy z ustaleniem faktycznego wieku przedstawianych na materiałach pornograficznych osób oraz zasadności stosowania kryterium górnej granicy wieku (14 lat), obowiązujące w kwestii dziecięcej pornografii przepisy prawa kanonicznego bywają przedmiotem krytyki.
Formy przestępstwa pornografii dziecięcej
Z przestępstwem dziecięcej pornografii zarezerwowanym dla Kongregacji Nauki Wiary do czynienia mamy wtedy, gdy dochodzi do nabywania, przechowywania lub rozpowszechniania przez duchownego materiałów pornograficznych, przy których powstawaniu udział miały dzieci poniżej 14 roku życia. O zaistnieniu przestępstwa możemy mówić w sytuacji, gdy doszło do któregokolwiek z opisanych czynów, a działaniom duchownego towarzyszyły charakterystyczne motywacje.
Pierwsza z możliwych form przestępstwa polega na świadomym nabyciu przez kapłana materiałów z dziecięcą pornografią od osoby rozpowszechniającej tego typu treści. O przechowywaniu natomiast możemy mówić, kiedy materiały, które możemy zaliczyć do pornografii dziecięcej – wideo czy zdjęcia – przechowywane są przez duchownego w celu osiągnięcia satysfakcji seksualnej. Osobą przechowującą dziecięcą pornografię może być jej nabywca, choć niekoniecznie – istnieje możliwość, że duchowny wszedł w posiadanie tego rodzaju materiałów przez przypadek, lecz zachował je w celach nieczystych. Trzecia z wymienionych form przestępstwa, czyli udostępnianie treści pornograficznych z udziałem osób poniżej 14 roku życia, wiąże się nierozerwalnie z ich przechowywaniem.
Rozpowszechnianie może być motywowane chęcią zysku lub nie, dotyczyć wybranej osoby lub ich grupy, określonej lub nieokreślonej. Przestępstwo polegające na rozprowadzaniu przez duchownego materiałów, które prawo kanoniczne zalicza do pornografii dziecięcej – porno z udziałem dzieci, odbywać się może za pośrednictwem różnych kanałów, choć należy zaznaczyć, że wiodącą rolę w tej kwestii odgrywa obecnie sieć Internet.
Zamiar specjalny – warunek zaistnienia przestępstwa
Omawiając czynniki decydujące o tym, że czyny duchownego można zaklasyfikować jako przestępstwo dziecięcej pornografii zarezerwowane Kongregacji Nauki Wiary, należy wspomnieć o tzw. zamiarze specjalnym (dolus specificus). Jak już zaznaczyliśmy, omawiane przewinienie ma miejsce wtedy, gdy duchowny dopuszcza się jednej lub kilku z jego form: nabywania, przechowywania lub rozpowszechniania pornografii dziecięcej – porno z udziałem małoletnich. Co więcej, czyny te, lub jeden z nich, muszą być popełnione w celach lubieżnych. Aby więc duchowny został uznany za winnego popełnienia przestępstwa dziecięcej pornografii, musi zostać udowodnione, że postępował z myślą o wywołaniu u siebie lub u innych podniecenia seksualnego. W pewnych określonych przypadkach możliwe jest także ukaranie osób, które w przestępstwie tym uczestniczyły, czyli np. brały udział w rozprowadzaniu materiałów pornograficznych.
Pornografia dziecięca a Kodeks karny
Pamiętajmy, że duchownemu winnemu popełnienia przestępstwa pornografii dziecięcej grozi także odpowiedzialność karna w ujęciu prawa państwowego. Przepisy Kodeksu karnego wyróżniają kilka czynów zabronionych związanych z pornografią z udziałem osób małoletnich. W pierwszej kolejności powinniśmy jednak zaznaczyć, że materiałami zawierającymi pornografię dziecięcą w świetle prawa karnego nazywamy filmy lub zdjęcia pornograficzne przedstawiające osoby poniżej 18 roku życia. W kwestii, jaką jest pornografia dziecięca – artykuł 202 Kodeksu karnego przewiduje karę do 10 lat pozbawienia wolności dla osób utrwalających treści pornograficzne z osobą małoletnią; karę do 5 lat więzienia dla osób przechowujących pornografię dziecięcą; karę do 2 lat pozbawienia wolności dla osób tworzących, przechowujących lub udostępniających materiały zawierające wytworzony lub zmodyfikowany wizerunek osoby małoletniej w trakcie czynności seksualnych oraz taki sam wymiar kary dla osób uczestniczących w pokazach pornografii dziecięcej celem uzyskania satysfakcji seksualnej. W temacie, jakim jest pornografia dziecięca KK, inaczej niż Normy zarezerwowane Kongregacji Nauki Wiary, nie opiera się na kryterium osobowym – w opisanych przypadkach przestępstwo popełnia każdy człowiek, a nie tylko duchowny.